این سؤال که سیم برق و روکش آن را از چه موادی می‌سازند؟ برای کسانی که می‌خواهند برای اولین بار این محصول را تهیه کنند یک سؤال بسیار مهم است. در واقع با دانستن اینکه سیم برق و روکش آن از چه موادی ساخته می‌شود افراد می‌توانند انتخاب بهتری در هنگام خرید سیم برق داشته باشند. سیم یا کابل برق برای انتقال جریان برق یا انرژی الکتریکی از نقطه‌ای به نقطه دیگر استفاده می‌شود. سیم برق از دو بخش عایق و هادی تشکیل شده که جنس هر کدام از این بخش‌ها می‌تواند متفاوت باشد و باعث تنوع سیم برق شود. در مقاله امروز به اینکه سیم برق و روکش آن را از چه موادی می‌سازند، خواهیم پرداخت تا افراد بتوانند انتخاب بهتری هنگام خرید داشته باشند.
سیم برق چیست؟
سیم برق یا کابل که به آن (Wire) نیز گفته می‌شود یک کابل استوانه‌ای است که از دو بخش رسانا (هسته) و عایق (روکش) تشکیل شده است. سیم برق وظیفه دارد تا جریان برق یا انرژی الکتریکی را بین نقاط مختلف انتقال دهد. سیم برق یکی از پرکاربردترین ابزارهای برقی محسوب می‌شود که از آن در ساخت تمام وسیله‌های برقی، ساختمان‌های مسکونی، کارخانه‌ها و... استفاده می‌شود.
سیم برق در انواع مختلفی به تولید می‌رسد. با اینکه ساختار و اجزای تشکیل‌دهنده انواع سیم برق یکسان است؛ اما مواد اولیه به‌کاررفته در آنها می‌تواند متفاوت باشد.
اجزای سیم برق
سیم برق از دو بخش اصلی تشکیل شده است:
- هسته: هسته یا هادی سیم برق اصلی‌ترین بخش آن است که در واقع می‌تواند داده‌های اطلاعاتی و جریان الکتریکی را بین نقاط مختلف منتقل کند. هسته از فلزات و آلیاژهای مختلفی تولید می‌شود که فلز مس یکی از مهم‌ترین آنها است.
- روکش: روکش یا همان عایق، بیرونی‌ترین لایه سیم است که مانع از انتقال جریان برق به اطراف سیم و فرد کاربر می‌شود. بدون وجود عایق استفاده از سیم ممکن نیست؛ زیرا انتقال جریان برق می‌تواند برای فرد خطرات بسیاری داشته باشد. روکش همچنین می‌تواند در شرایط مختلف آب‌وهوایی از سیم در برابر آسیب‌های محیطی محافظت کند. جنس عایق به طور معمول از پی‌وی‌سی است.
جنس روکش سیم برق
جنس عایق سیم برق حتماً باید در هنگام خرید سیم برق در نظر گرفته شود؛ زیرا این عایق است که از نشت جریان الکتریکی جلوگیری می‌کند. در گذشته از عایق‌های روغنی در عایق سیم برق استفاده می‌شد؛ اما امروزه از پی‌وی‌سی که مقاومت بالا و قیمت پایین‌تری دارد استفاده می‌کنند. این ماده همچنین قابلیت انعطاف بالایی به سیم می‌بخشد و به همین دلیل بهترین گزینه برای روکش سیم برق است. عایق پی‌وی‌سی وزن سبک و عمر بالایی دارد و به همین دلیل سیم‌های دارای این عایق در مصارف خانگی و ساختمانی بسیار پر استفاده هستند. سیم‌های با روکش پی‌وی‌سی در نیروگاه‌ها، مصارف ساختمانی، صنایع، داخل آب، زیر خاک و به‌صورت کلی در هر مکانی که احتمال آسیب‌دیدن کابل کمتر است، استفاده می‌شوند.
جنس فلز مورداستفاده در هادی سیم برق
هادی سیم برق از فلزها و آلیاژهای مختلفی ساخته می‌شود که هر کدام ویژگی‌های خاصی به سیم برق می‌دهند و آن را مناسب کارهای خاصی می‌کنند. در ادامه با انواع این فلزها آشنا می‌شوید:
فلز طلا
فلز طلا یکی از بهترین فلزها از نظر خاصیت رسانایی است. این فلز به دلیل قرارداشتن در دسته فلزات نجیب و واکنش‌دهی کم از نظر شیمیایی، از قابلیت لحیم‌کاری بالایی برخوردار است. از دیگر ویژگی‌های این فلز می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مقاومت بالا در برابر تغییرات دمایی
- مقاومت در برابر خوردگی
- مقاومت در برابر سایش (در صورت ترکیب با کبالت و نیکل)
- افزایش‌دادن دوام و انعطاف‌پذیری سیم‌ها
جدای از مزایای ذکر شده، فلز طلا قیمت بسیار بالایی دارد و همین مسئله استفاده از آن را محدود می‌کند. قیمت بالای سیم‌های ساخته شده از طلا باعث می‌شود که از این سیم‌ها در سیم‌کشی داخلی لوازم برقی خانگی به شکل محدود استفاده شود. ازآنجایی‌که سیم‌های ساخته شده از فلز طلا طول عمر بالایی دارند گزینه‌ای مناسب برای استفاده در لوازم برقی خانگی هستند.
فلز مس
یکی از پرکاربردترین فلزها در تولید سیم برق، فلز مس است. این فلز از جمله رساناترین فلزات محسوب می‌شود و این خاصیت باعث می‌شود در تولید سیم و کابل برق و بسیاری از قطعات انواع دستگاه‌های الکتریکی و الکترونیکی به کار رود. به دلیل اینکه الکترون‌ها یا بارهای منفی با کمترین مقاومت می‌توانند در این فلز حرکت کنند رسانایی این فلز بسیار بالا است. قیمت ارزان فلز مس از دیگر ویژگی‌های این فلز محسوب می‌شود که باعث شده اصلی‌ترین فلز در تولید سیم برق باشد. به دلیل خاصیت رسانایی بالا و قیمت بسیار مناسب‌تر نسبت به طلا، از فلز مس به شکل گسترده‌ای در تولید سیم و کابل استفاده می‌شود.
فلز نقره
نقره اولین فلزی است که انسان برای انتقال جریان الکتریسیته از آن استفاده کرده است. این فلز رسانایی بالایی دارد و دوام و انعطاف‌پذیری آن بسیار خوب است و به همین دلیل در تولید سیم و کابل از آن استفاده می‌شود. جدای از ویژگی‌های مثبت ذکر شده، فلز نقره، فلزی نسبتاً گران است و این مسئله باعث می‌شود کمتر از آن در تولید سیم و کابل استفاده شود. از طرف دیگر فلز نقره قابلیت اکسیداسیون و خورندگی بالایی دارد و همین مسئله باعث می‌شود مناسب استفاده در مناطق مرطوب نباشد.
فلز آلومینیوم
یکی از پرکاربردترین فلزها در دنیا فلز آلومینیوم است که پس از مس از اصلی‌ترین مواد اولیه تولید هسته سیم برق است. اگرچه قدرت رسانایی آلومینیوم به مس و طلا نمی‌رسد؛ اما قیمت ارزان آن باعث شده پس از مس دومین فلز پرکاربرد در تولید سیم و کابل و صنایع تولیدی باشد. فلز آلومینیوم وزن سبک، انعطاف‌پذیری بالا و مقاومت بسیار خوبی در برابر حرارت و خوردگی دارد و به همین دلیل بسیار پرکاربرد است.
فلز تنگستن
به فلز تنگستن، «ولفرام» نیز می‌گویند که به‌عنوان رسانا در انواع سیم و کابل استفاده می‌شود. این فلز نسبت به فلزات دیگر کمتر به کار می‌رود؛ زیرا قیمت آن بسیار بالا است. تنگستن مقاومت بالایی در برابر حرارت و سایش دارد و نقطه ذوب آن نسبت به فلزات دیگر بسیار بالاست. با توجه به ویژگی‌های تنگستن از آن در پروژه‌هایی استفاده می‌شود که به تحمل حرارت بالا برای سیم و کابل نیاز است.
کلام پایانی
آگاهی از اینکه سیم برق و روکش آن را از چه موادی می‌سازند؟ برای افرادی که می‌خواهند دست به خرید سیم برق بزنند بسیار اهمیت دارد. سیم برق از دو بخش هادی و عایق تشکیل می‌شود. عایق سیم برق به طور معمول از جنس پی‌وی‌سی است و جنس هادی آن از فلزها و آلیاژهای مختلف است. مس و آلومینیوم از پرکاربردترین و اصلی‌ترین فلز‌هایی هستند که در ساخت سیم برق استفاده می‌شوند. با اینکه طلا، نقره و تنگستن نیز فلزهای مناسبی برای هادی سیم برق هستند؛ اما قیمت بالای آنها باعث شده تا کمتر در تولید سیم برق به کار روند. سیم برق با توجه به نوع هادی، استفاده‌های مختلفی دارد که با آگاهی از انواع فلزهای هادی می‌توان در هنگام خرید انتخاب مناسب‌تری کرد.
منابع :
