مهم‌ترین تجهیزات مورد نیاز برق ساختمان به مجموعه‌ای از ابزارهایی گفته می‌شود که برای تأمین برق ساختمان، افراد متخصص برق‌کار به آنها نیاز دارند. بدون وجود این تجهیزات شاید بتوان گفت ایجاد جریان الکتریکی در ساختمان‌ها امکان‌پذیر نیست. مواردی همچون جعبه‌تقسیم، سنسورها، کلیدها و... از مواردی هستند که یک ساختمان برای تأمین برق خود به آنها نیاز دارد. در مقاله امروز به مهم‌ترین تجهیزات مورد نیاز برق ساختمان خواهیم پرداخت تا دید بهتری نسبت به این موضوع داشته باشید.
مهم‌ترین تجهیزات مورد نیاز برق ساختمان شامل چه مواردی است؟
برای تأمین برق یک ساختمان بسیار مهم است که افراد به تهیه موارد زیر توجه داشته باشند تا بتوانند برق ساختمان را به بهترین شکل تأمین کنند:
انواع پریز
یکی از ابتدایی‌ترین تجهیزات مورد نیاز برق ساختمان که نقش مهمی در ارتباط وسایل برقی خانگی یا صنعتی با منبع انرژی الکتریکی دارد، پریز است. قسمت‌های تشکیل‌دهنده یک پریز محفظه پلاستیکی، کائوچویی یا باکالیت، و دو لوله شکاف‌دار که خاصیت فلزی دارند و به دو عدد پیچ وصل می‌شوند، هستند.
پریزها از نظر تعداد فاز به دو دسته تک‌فاز و سه‌فاز و از لحاظ نحوه نصب به انواع توکار، روکار و سیار تقسیم می‌شوند. از لحاظ حفاظت نیز پریز به دو نوع ساده و یا با اتصال به زمین (ارت‌دار، شوکو، با کنتاکت محافظ) تقسیم می‌گردد. علاوه بر تقسیم‌بندی‌های نام‌برده، تقسیم‌بندی دیگری بر مبنای درجه محافظت در برابر رطوبت نیز وجود دارد که به شکل زیر است:
- پریزهای معمولی
- پریزهای حفاظت شده در برابر ترشح آب با درجه حفاظت IP44
- پریزهای حفاظت شده در برابر فشار آب قوی با درجه حفاظت IP45
جعبه‌تقسیم
جعبه‌تقسیم مکانی است که اتصالات برقی در آن قرار می‌گیرند. در واقع از این محل است که انشعاب‌های الکتریکی در هر سیستم برقی ایجاد می‌شوند. جعبه‌تقسیم را در ابعاد متفاوت به شکل توکار و روکار می‌سازند و جنس آن معمولاً از پلاستیک، چدن و فلز است. این وسیله یکی از مهم‌ترین تجهیزات مورد نیاز برق ساختمان به شمار می‌رود که باید با توجه به موارد مختلفی همچون توجه به محیطی که قرار است این جعبه‌تقسیم در آن قرار داده شود، آن را انتخاب کرد.
کلیدهای اتوماتیک
انواع کلیدهای اتوماتیک، در تابلوی برق ساختمان و با توجه به نیاز مصرف‌کنندگان به کار می‌رود. از کلیدهای حرارتی و مغناطیسی مانند بی‌متال و کنتاکتور برای جلوگیری از جریان اضافه‌بار و کنترل و فرمان مدار، و از کلیدهای اتوماتیک مانند کلید مینیاتوری و کلید کامپکت برای حفاظت از مدار استفاده می‌کنند.
انواع کلیدها
از انواع کلیدها در سیم‌کشی برق ساختمان بسیار استفاده می‌شود. کلیدها ابزارهایی هستند که نقش مهمی را در وصل یا قطع ارتباط الکتریکی بین مصرف‌کننده و شبکه برق دارند. این ابزار الکتریکی در مدار به شکل سری در مسیر عبور جریان (در مسیر سیم‌های فاز) قرار میگیرد و یک بدنه عایق و یک دکمه برای قطع و وصل دارد. بیشترین کلیدهایی که در مدارهای روشنایی از آنها استفاده می‌کنند کلیدهای یک پل، دو پل، تبدیل، شستی و صلیبی هستند.
در کنار انواع کلیدها به تجهیزات دیگری همچون موارد زیر ممکن است نیاز باشد:
- دیمر: این ابزار برای کم و زیاد کردن نور و یا خاموش کردن لامپ‌ها استفاده می‌شود. همچنین از آن می‌توان برای کنترل موتورهای شفت آزاد مانند پنکه استفاده کرد.
- تایمر: این وسیله نوعی تنظیم‌کننده زمان است و برای اندازه‌گیری بازه‌های زمانی به کار می‌رود. این وسیله کمک می‌کند تا در یک بازه زمانی مشخص جریان الکتریکی وجود داشته باشد.
سنسورها
از دیگر مهم‌ترین تجهیزات مورد نیاز برق ساختمان می‌توان به سنسورها اشاره کرد. سنسور یا حسگر ابزاری است که به یک محرک فیزیکی خاص، واکنش نشان می‌دهد و به‌این‌ترتیب سیگنال الکتریکی قابل‌اندازه‌گیری به وجود می‌آورد. از این ابزار برای محاسبه برخی پارامترهای فیزیکی مانند شدت نور، فشار، دما و... استفاده می‌شود. سنسورها انواع مختلفی دارند و به شکل زیر تقسیم‌بندی می‌شوند:
- سنسور بر اساس نوع خروجی همچون خروجی آنالوگ و خروجی دیجیتال
- سنسور بر اساس نوع عملکرد همچون سنسور جریانی، سنسور ولتاژی، سنسور حرارتی و...
- سنسور بر اساس پارامتر اندازه‌گیری مانند سنسور دما، سنسور ولتاژ، سنسور نور و...
- سنسور بر اساس منبع توان همچون سنسور اکتیو و سنسور پسیو
- سنسور بر اساس تکنولوژی به‌کاررفته در آن مانند سنسور ضخیم سرامیکی، سنسور نازک فلزی و...
- سنسور بر اساس نوع ساختمان مانند سنسور محافظ و سنسور بدون محافظ
- انواع سنسور بر اساس محل نصب مانند سنسورهای درون ساختمان یا سنسورهای مناسب محیط آزاد
ابزارهای مورد نیاز برای کارهای برقی
علاوه بر موارد فوق ممکن است برق‌کاران برای انجام کارهای برقی در ساختمان به تجهیزات دیگری نیاز داشته باشند. از جمله این ابزار می‌توان به مواردی که در ادامه می‌آیند اشاره کرد:
سیم‌کش
سیم‌کش یک وسیله شبیه انبردست است و از آن برای کندن یا برداشتن پوشش بیرونی عایق استفاده می‌کنند تا بتوانند هسته مرکزی را از راه لحیم‌کاری به کانکتورها یا پایانه‌ها وصل کنند. سیم‌کش انواع مختلفی دارد که با توجه به نیاز کاربر باید انواع آن خریداری شود.
پیچ‌گوشتی عایق
پیچ‌گوشتی عایق یکی از ضروری‌ترین لوازم برای کارهای برقی در ساختمان است و از آن برای باز کردن پیچ‌ها استفاده می‌کنند. دسته‌های این ابزار عایق‌بندی شده‌اند تا محافظت کاملی از فرد به عمل آورند.
انبر دست
یکی از مهم‌ترین تجهیزات مورد نیاز برق ساختمان این ابزار است که برای کارهایی که نیاز به نیروی چرخشی دارند از آن استفاده می‌کنند. انبردست انواع مختلفی دارد و باید با توجه به نوع کار، دست به خرید آنها زد.
نوار برق
از نوار برق برای عایق‌بندی سیم‌های لخت استفاده می‌کنند. این نوار کمی چسبندگی دارد و جهت مقاومت در برابر گرما، سایش، مایعات و حفاظت از رساناهای خطرناک در سیم‌کشی، از آن استفاده می‌شود.
آچار
آچار برای شل و سفت کردن مهره‌ها و پیچ‌ها استفاده می‌شود و یکی از ابزارهای ضروری برای انجام کارهای برقی و تأسیساتی است. آچار نیز انواع مختلفی دارد.
تستر ولتاژ
برای آزمایش وجود جریان برق در یک مکان خاص از تستر ولتاژ یا مولتی‌متر استفاده می‌کند. این وسیله نقش مهمی جهت افزایش ایمنی در کابل‌کشی یا کار با سوئیچ‌ها و جعبه‌های اتصال و تجهیزات مشابه دارد.
ابزار لحیم‌کاری
این ابزار جهت برقراری اتصال بین بخشی از سیم برق به سیم دیگر، به کار می‌رود و در کارهای برق ساختمان بسیار پر استفاده است.
خم کن EMT
یکی از ابزارهای مورد نیاز سیم‌کشی ساختمان خم کن است که می‌تواند لوله‌های فلزی الکتریکی را به‌خوبی خم کند. همچنین این وسیله برای صاف کردن مجراها نیز کاربرد دارد.
میکرومتر
از این وسیله برای اندازه‌گیری سیم‌های کوچک و بزرگ، و یا قطر سیم‌های دایره‌ای استفاده می‌کنند. میکرومتر می‌تواند ضخامت ورق فلزی یا قطر سیم نازک را به دقت اندازه‌گیری نماید.
کلام پایانی
مهم‌ترین تجهیزات مورد نیاز برق ساختمان برای برقراری اتصالات ایمن و کاربردی در ساختمان‌ها، بسیار لازم هستند. بدون آشنایی با این تجهیزات مورد نیاز، برق ساختمان نمی‌تواند به‌درستی جوابگوی نیازهای افراد باشد. یک ساختمان به طور معمول به تجهیزات خاصی همچون جعبه‌تقسیم، انواع کلید، انواع سنسورها و... نیاز دارد تا بتواند به بهترین شکل نیازهای برق ساختمان را تأمین کند. بدون این تجهیزات افراد در ساختمان‌ها با مشکلات بسیاری روبرو می‌شوند که حتی برخی از آنها می‌توانند خطرآفرین باشند.
منابع :
