انواع اتصالات سیم و کابل کدام است؟ شاید سؤال بسیاری از افرادی باشد که در انجام کارهای برقی تازه‌کار هستند و می‌خواهند اطلاعات جامع و کامل‌تری در مورد انواع اتصالات سیم و کابل به دست بیاورند. منظور از اتصالات سیم و کابل به هم بستن هادی انواع سیم و کابل است. این اتصال از اهمیت خاصی برخوردار است؛ زیرا در صورت عدم اتصال درست، مدار الکتریکی قادر به کار کردن صحیح نیست و این مسئله می‌تواند مشکلاتی را ایجاد کند. در مقاله امروز به انواع اتصالات سیم و کابل کدام است؟ بیشتر خواهیم پرداخت تا نکات مهمی را فرا بگیرید و در هنگام اتصال هادی‌ها آنها را رعایت کنید.
اتصالات سیم و کابل چیست؟
سیم و کابل در صنعت برق بسیار پرکاربرد هستند؛ زیرا هادی و رسانای الکتریکی به شمار می‌روند و با عبور جریان برق از خود، باعث برقراری جریان می‌شوند. سیم و کابل بدون برقراری اتصال به سیم‌ها و کابل‌های دیگر قابل‌استفاده نیستند و برای اینکه بتوان از آنها در محیط‌های مختلف همچون یک ساختمان مسکونی، یک خودرو، یک کارگاه صنعتی و... بهره برد باید از اتصال سیم‌ها و کابل‌ها استفاده کرد. متصل شدن سرهای کابل‌ها یا سیم‌ها به یکدیگر را اتصال می‌نامند و به تجهیزاتی که برای برقراری این اتصال‌ها لازمند اتصالات گفته می‌شود.
برای اتصال بین دو سیم یا دو کابل به یکدیگر باید به موارد مختلفی همچون جنس سیم و کابل و نقطه اتصال توجه شود. در واقع این تکنیسین برق است که می‌تواند تشخیص دهد چه نوع اتصالاتی برای برقرار شدن جریان بین دو سیم یا دو کابل لازم است تا یک اتصال درست و ایمن به وجود آید.
یک اتصال خوب به اتصالی گفته می‌شود که از نظر هدایت جریان الکتریکی مقاومت پایین و از نظر مکانیکی از مقاومت بالایی برخوردار است.
انواع اتصالات سیم برق
قبل از خرید سیم برق بهتر است با انواع اتصالات سیم برق آشنایی داشته باشید. در شناخت انواع اتصالات سیم و کابل، در ابتدا به سراغ انواع اتصالات سیم برق می‌رویم که به دودسته کلی لحیمی و غیر لحیمی تقسیم می‌شود:
اتصالات لحیمی
برای ایجاد اتصالات لحیمی، سر سیم‌ها با استفاده از لحیم‌کاری به یکدیگر وصل می‌شوند. برای این کار با استفاده از سیم لحیم و هویه برقی، لحیم بر روی سر دو سیم ذوب می‌شود و به این وسیله دو سیم را به یکدیگر وصل می‌کنند. اتصال لحیمی سخت، اتصال جدانشدنی است و با لحیم‌کاری نرم تفاوت دارد. در لحیم‌کاری سخت از الکترود برنجی و در لحیم‌کاری نرم از قلع و روغن استفاده می‌کنند.
اتصالات غیر لحیمی
اتصالات غیر لحیمی یکی دیگر از انواع اتصالات سیم و کابل محسوب می‌شود. در این اتصالات برای وصل کردن دو سیم به یکدیگر از اتصال‌های دیگری استفاده می‌شود که در ادامه با آنها آشنا می‌شوید:
اتصال ترمینالی
در این روش برای اتصال بین سر چند سیم از ترمینال‌ها استفاده می‌شود. این ترمینال‌ها احتمال رخ دادن هرگونه اتفاق و ایجاد خطر را کاهش می‌دهند و نقش مهمی در برقراری یک اتصال ایمن دارند. برای اتصال ترمینالی سیم‌ها، می‌توان از انواع ترمینال زیر استفاده کرد:
- ترمینال سرامیکی: این ترمینال جنس سرامیکی دارد و این مسئله باعث می‌شود نقطه شکست و مقاومت دمایی بالایی داشته باشد. ترمینال سرامیکی گزینه مناسبی برای اتصال سیم‌ها به یکدیگر است و ایمنی کار را چندبرابر می‌کند.
- ترمینال شاخه‌ای: یکی از انواع رایج ترمینال‌ها این مدل است که در دو نوع نرم و خشک عرضه می‌شود و دارای تعداد شاخه 12 عددی است.
- ترمینال تابلویی یا ریلی: به دلیل اینکه از این ترمینال در تابلو برق بیشتر استفاده می‌شود به آن ترمینال تابلویی می‌گویند. ترمینال ریلی می‌تواند بر روی ریل‌های تابلو قرار گیرد و حرکت کشویی داشته باشد.
اتصال وایرشو یا سرسیمی
یکی از انواع اتصالات سیم و کابل، اتصال سرسیمی است. این اتصال برای نگه داشتن سیم در زیر ترمینال، کنداکتور و... کاربرد بسیاری دارد. اتصال وایرشو شامل سوراخ کابل‌شو، قسمت پهن کابل‌شو، سوکت و عایق سیم است. نصب این اتصالات آسان است و به همین دلیل در صنعت برق از آن بسیار استفاده می‌شود. سرسیم‌ها در انواع مختلف به تولید می‌رسند و شامل دوشاخ، حلقه‌ای، فیشی و... هستند.
اتصال پرسی
در این نوع از انواع اتصالات سیم و کابل، برای اتصال سیم‌های برق به تجهیزات مختلفی نیاز است. در اتصال کشویی برای مثال از فیش‌های نری و مادگی که در داخل یکدیگر قرار می‌گیرند استفاده می‌شود. اتصالات پرسی شامل اتصال میله‌ای، کشویی، تیغه‌ای و حلقه‌ای است.
اتصال پیچ‌ومهره‌ای
این اتصال بیشتر در کلید و پریز، برای متصل نگه داشتن سیم‌های برق به کار می‌رود.
اتصال با حوضچه قلع
برای استفاده از این روش قلع را درون وان می‌ریزند و سپس این وان به جریان برق متصل می‌شود. بلافاصله دو سر سیم را درون قلع می‌کند تا اتصال برقرار شود. این روش تقریباً مشابه با اتصال لحیمی است.
انواع اتصالات کابل برق
در بحث انواع اتصالات سیم و کابل، بحث اتصال کابل‌ها و به‌خصوص کابل‌های فشارقوی کاملاً متفاوت است و اهمیت بالاتری دارد. هنگام خرید کابل برق بهتر است بدانید اتصالات کابل به دودسته اتصالات کابل‌ها به یکدیگر و اتصالات کابل‌ها به مدار تقسیم می‌شود. در ادامه با تجهیزات موردنیاز اتصال کابل‌ها به یکدیگر آشنا می‌شوید:
اتصال کابل با مفصل
زمانی که دو کابل به یکدیگر متصل می‌شوند محل اتصال آنها باید در برابر گردوغبار، رطوبت و... محافظت شود. از طرف دیگر مدار الکتریکی به وجود آمده بین دو کابل تازه به یکدیگر وصل شده، دچار اختلالاتی می‌شود و به همین دلیل نیاز به آب‌بندی دارد. در صنعت برق همه این کارها با استفاده از یک تجهیز به نام مفصل انجام می‌شود و به این کار «مفصل زنی» می‌گویند.
مفصل‌ها کارکردهای متفاوتی دارند؛ به طور مثال می‌توانند باعث اتصال دو کابل مجزا به یکدیگر شوند یا کابل‌های آسیب‌دیده را ترمیم کنند. از مفصل‌ها برای اتصال انواع کابل آرموردار، خشک، روغنی، سرب‌دار و... می‌توان استفاده کرد.
انواع مختلفی از مفصل در صنعت برق وجود دارد که به شرح زیر هستند:
- مفصل حرارتی
- مفصل سرد
- مفصل رزینی
- مفصل نواری
- مفصل تبدیلی
- مفصل مخابراتی
- مفصل فشارقوی
- مفصل MAQ
اتصال کابل با کابل‌شوها
برای اتصال یک کابل به یک مدار الکتریکی، شینه و هر تجهیزات دیگری در صنعت برق از کابل‌شو استفاده می‌شود. کابل‌شو شکلی شبیه لوله دارد که یک سر آن پرس شده و دارای یک سوراخ است و برای جلوگیری از اکسید یا سولفات شدن، آبکاری شده است.
انواع کابل‌شو به شرح زیر هستند:
- کابل‌شو بی‌متال
- کابل‌شو مسی
- کابل‌شو آلومینیومی
اتصال کابل با موف
برای اتصال دو کابل به یکدیگر از موف نیز استفاده می‌شود. موف یک دوراهه است و شامل انواع مختلف لحیمی، پیچی و پرسی است. موف با جنس‌های بی‌متال، آلومینیوم و مسی در بازار موجود است که نوع مسی و آلومینیومی آن، جهت وصل کردن دو کابل هم جنس به کار برده می‌شود و از موف بی‌متال برای وصل کردن کابل‌هایی با جنس متفاوت استفاده می‌کنند.
اتصال کابل با سر کابل
سر کابل برای اتصال کابل‌هایی مانند کابل قدرت زمینی، شبکه کابل‌های هوایی و سایر تجهیزات برقی مانند ترانسفورماتور و... کاربرد دارد. این محصول انواع مختلفی دارد و به شکل سرکابل حرارتی، سرد، پلاگین و فشارقوی به بازار عرضه می‌گردد.
اهمیت اتصال درست سیم و کابل
حال که با انواع اتصالات سیم و کابل آشنا شدید شاید بد نباشد که بدانید چرا اتصال درست سیم و کابل مهم است. برقراری جریان برق با اینکه نقش مهمی در زندگی انسان و مشاغل مختلف صنعتی و عرصه‌های تولیدی دارد، خطرناک نیز محسوب می‌شود. اگر به هر دلیلی اتصالات سیم و کابل به‌درستی برقرار نشود خطرات متعددی می‌توانند جان افراد را تهدید کنند که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- خطر برق‌گرفتگی
- خطر جرقه و آتش‌سوزی
- تلفات توان
برای کاهش این خطرات و به صفر رساندن آنها آشنایی با انواع اتصالات سیم و کابل بسیار اهمیت دارد. تکنسین‌های برق باید نوع اتصالات را به‌درستی تشخیص دهند و با توجه به آنها از تجهیزات مناسب برای انجام کار خود استفاده کنند.
کلام پایانی
اینکه انواع اتصالات سیم و کابل کدام است؟ برای افرادی که در صنعت برق مشغول به کار هستند بسیار اهمیت دارد. شناخت این مبحث کمک می‌کند تا افراد تکنسین با علم کامل، برای ایجاد انواع اتصالات سیم و کابل اقدام کنند و از خطرات احتمالی که ناشی از عدم اتصال درست سیم و کابل است، جلوگیری نمایند. اتصالات سیم و کابل برق به روش‌های مختلفی انجام می‌شود که باید افراد تکنیسین در جریان همه آنها قرار گیرند. با یک اتصال درست است که ایمنی اتصال سیم و کابل به‌درستی برقرار می‌شود و از خطرات احتمالی جلوگیری می‌گردد.
