دانستن تاریخچه سیم و کابل در ایران می‌تواند یک بینش جامع از این صنعت بزرگ ارائه کند. صنعت سیم و کابل نزدیک به یک قرن است که وارد کشور شده است و به لطف دست‌اندرکاران و متخصصان، این حوزه روزبه‌روز پیشرفت‌های بسیاری را به خود دید. نیاز روزافزون به تجهیزات مربوط به سیم و کابل باعث شد تا سرمایه‌گذاران به‌جای واردات به دنبال تولید این محصولات در ایران باشند. امروزه شاهد صادرات سیم و کابل به کشورهای مختلف جهان هستیم. چنین موفقیتی را می‌توان به وجود نیازهایی داخل برای توسعه بیشتر شهرسازی و برطرف کردن نیازهای صنعتی سازی کشور دانست.
تاریخچه سیم و کابل در ایران با همت محمدحسین امین الضرب
اسناد موجود نشان می‌دهند که از همان سال‌های ورود نیروگاه برق به بازار ایران در سال 1282، سیم و کابل نیز وارد کشور شدند. این مهم با همت شخصی به نام «محمدحسین امین الضرب» که معروف به پدر برق ایران بود، انجام گرفت. او اولین محصول را از شرکت کابل فرانسوی C.EEM وارد کرد. در اولین سال‌های کارکرد برق معمولاً سیم‌هایی با سرپوش مستطیلی کوچک و سرسفید روی دیوارها، سقف اتاق‌ها و سالن‌ها نصب می‌شد. سپس برای راه‌اندازی موتورهای الکتریکی در کارگاه‌ها و کارخانه‌ها، از کابل‌های پیشرفته‌تر استفاده شد و با افزایش تعداد کارخانه‌ها، ورود کابل نیز برای بازاریابی در ایران اهمیت بیشتری پیدا کرد. از یک‌سو، با جمع‌آوری شبکه‌های هوایی در شهرهای بزرگ، به‌ویژه تهران و اصفهان و نصب شبکه‌های زمینی، برای فشار کم و متوسط نیاز به کابل‌های وارداتی پیشرفته بود؛ اما شرکت‌های برق برای برآوردن نیازهای مختلف و گاهی پیچیده فقط به بازارهای خارج از کشور متکی بودند. این شرکت‌ها انبارهای خود را از انواع کابل‌های بسته‌بندی‌شده که از سازندگان بسیار در سراسر جهان خریداری کرده بودند، پر می‌کردند. برتری شبکه‌های کابلی و نیاز روزافزون به شبکه‌های زمینی در شهرها باعث شد تا برنامه ریزان اقتصادی و فنی این باور را داشته باشند که با سرمایه‌گذاری در صنعت کابل خارج از بازار ایران، علاوه بر برآورده کردن نیازهای داخلی، می‌توان وارد صادرات نیز شد. در این میان، پیشرفت علم و فن‌آوری با ظهور تکنولوژی‌های جدید و ایجاد پایگاه‌های تخصصی تحقیقاتی ارتقاء پیدا کرد. بنابراین، ایده ایجاد یک کارخانه ساخت کابل ایجاد شد. شایان ذکر است که واژه «سیم» در فارسی نام فلز نقره است. حتی عبارت «سیموآب یا جیوه» درواقع از دو کلمه سیم و آب تشکیل شده است. درنتیجه، زمینه کاربردی این اصطلاح در کشور آسان‌تر و روان‌تر شد و درنهایت در نام‌گذاری محصولات مختلف رساناهای الکتریکی به کار رفت. 
روند فعلی ساخت کابل در ایران
ایجاد کارخانه‌های تولید کابل در ایران تقریباً 40 سال پیش آغاز شد. اکنون بیش از 250 شرکت در این زمینه فعالیت می‌کنند. با ظرفیت اسمی 800 هزار تن در سال 1372، تنها 300 هزار تن سیم و کابل در این سال تولید شد. میانگین ارزش هر تن سیم و کابل 6،600 دلار با نرخ دلار 3400 بود، ارزش تولید سیم و کابل در بازار ایران در سال 1372 حدود 6.700 میلیارد دلار بود. این مقدار در دهه 90 هجری شمسی به بالاترین مقدار خود در تاریخچه سیم و کابل در ایران رسید. در حال حاضر، ظرفیت بازارهای صادراتی ایران در حوزه سیم و کابل ۲ میلیارد دلار در سال است. به‌هرروی کارخانه‌های کابل سازی در آغاز با تولید سیم شروع به کار کردند و سپس با ساخت رساناها توسعه یافتند و سرانجام به ساخت کابل روی آوردند. همچنین اولین کارخانه‌های تولیدکننده سیم و کابل در ایران عبارت‌اند از:
- کارخانه فروزنده
- دیاموند (هادی برقی)
- الکتریکی خراسان
- سیمکو
- ایر کابل
- کابل ساوه
- آلومتک
انواع سیم و کابل در ایران
در بالا در مورد تاریخچه سیم و کابل در ایران صحبت کردیم، اکنون به محصولات تولیدی در این صنعت اشاره می‌کنیم. سیم یا کابل به‌عنوان یک یا چند سیم تکی یا به‌هم‌پیوسته تولید می‌شود. داخل هر سیم یک هادی وجود دارد که برق را منتقل می‌کند. هادی معمولاً از مس یا آلومینیوم ساخته می‌شود. تا چند سال پیش، بیشتر کابل‌ها مسی بودند اما با افزایش فلز مس و دلایل دیگر، کابل‌های آلومینیومی جایگزین آن‌ها شدند. بسیاری از مردم تصور می‌کردند اگر از کابل‌های آلومینیومی استفاده کنند، در انتقال برق با افت ولتاژ و افزایش دمای کابل دچار مشکل می‌شوند اما این‌طور نبود! یکی از معایب استفاده از کابل‌های آلومینیومی از بین رفتن غلاف و عایق کابل پس از مدتی استفاده است. سیم‌ها و کابل‌های آلومینیومی در حال حاضر به‌طور گسترده‌ای در ساختمان‌های مسکونی، خطوط انتقال، توزیع برق، سیم‌کشی داخلی هواپیما استفاده می‌شود. تنها چیزی که هنگام استفاده از کابل آلومینیومی باید در نظر گرفت این است که برای عبور شدت جریان یکسان از دو رسانای آلومینیومی و مسی، سطح مقطع کابل آلومینیومی باید بیشتر از کابل مسی باشد. مهم‌ترین عایق مورداستفاده در ساختمان کابل در بازار ایران، پی‌وی‌سی (پلی وینیل کلراید) است. این ماده یک عایق غیرقابل اشتعال است که این مزیت خوبی برای کابل‌ها محسوب می‌شود. نوع دیگری از عایق‌ها پت (PET) نام دارند .
که در مناطق خاصی مورداستفاده قرار می‌گیرند. در برخی از کابل‌ها از عایق لاستیکی استفاده می‌شود که چندان کاربردی نیست! گروه دیگری از تجهیزات سیم و کابل، کابل‌های افشان هستند که با کنار هم قرار دادن چندین رشته سیم ساخته می‌شوند. این کابل‌ها انعطاف‌پذیری بسیار بالایی دارند و برای انواع تأسیسات صنعتی و ساختمانی مانند سیم‌کشی داخلی، پمپ شناور، سوئیچ اتصال و غیره مناسب هستند. کابل‌های افشان از یک تا پنج رشته قابل‌تولید و عرضه می‌باشند. این کابل‌ها باید با استاندارد ISIRI 3084 یا IEC60228 مطابقت داشته باشند. کلام آخر تاریخچه سیم و کابل در ایران طولانی است و از ابتدا تاکنون این صنعت توانسته همچنان به توسعه خود ادامه دهد. در روزهای نخست ورود سیم و کابل به کشور، پتانسیل لازم برای پیشرفت این صنعت مهیا نبود؛ اما با گذشت زمان و افزایش تجهیزات موردنیاز در این حوزه، سیم و کابل وارد بخش تولید شد. هم‌اکنون، شرکت‌های بسیاری در ایران نه‌تنها نیازهای داخل را برآورده کرده بلکه تولیدات خود را به کشورهای مختلف جهان صادر می‌کنند. صنعت سیم و کابل در حال حاضر در شرایط خوبی به سر می‌برد و امید است در آینده نزدیک با استفاده از تجهیزات نوین توسعه بیشتری پیدا کند.
