کابل تخت یا فلت در بسیاری از موارد به دلیل طراحی منحصر به فرد خود، صاف و انعطاف پذیرش، بهتر از کابل‌های گرد عمل می‌کند. این کابل براساس تعدادی سیم ساخته می‌شود که به شکل صاف و مستطیلی در کنار هم قرار گرفته‌اند. کابل تخت برای ساخت تجهیزات پردازش اتوماتیک و ربات‌ها و در سیستم‌هایی مانند آسانسور، جرثقیل، نوار نقاله یا برای نصب در سینی کابل و سایر موارد کاربرد فراوانی دارند. در این مقاله به طور کامل در مورد کابل تخت صحبت می‌کنیم.
تعریف کابل تخت
کابل تخت با قرار دادن رشته های سیم‌ها به صورت موازی ساخته می‌شود. کابل‌های تخت در سایزهای 4 رشته، 8 رشته، 12 رشته، 16 رشته، 20 رشته و 24 رشته تولید شده و به فروش می‌رسند. کابل فلت به دلیل یکنواختی، میزان نویز یا تداخل الکترومغناطیسی کمتری از کابل گرد دارد. علاوه بر این کابل فلت ایمنی بالاتری خواهد داشت، به همین دلیل تقاضا برای خرید کابل برق تخت بالاست. کابل‌های تخت به دلیل ظرفیت بالا، وزن سبک و اشغال فضای کمتر در کاربردهای صنعتی کاربرد دارند.
علاوه بر این، از آنجایی که کابل‌های تخت به موازات یکدیگر قرار می‌گیرند؛ شناسایی هر رشته آسان است و هم‌چنین باعث می‌شود که لایه اضافی بین آنها وجود نداشته باشد. کابل‌های فلت به این خاطر که حالت تخت دارند؛ در نتیجه گرما وارد سیم‌های پیچ خورده داخلی آنها نمی‌شود، به همین دلیل عایق حرارتی خوبی هستند. بیشترین استفاده از کابل‌های تخت در آسانسور و بالابر است، هم‌چنین در صنایع هوافضا، پزشکی و نظامی نیز کاربرد دارند. به کابل تختی که در آسانسورها استفاده می شود، کابل تراول نیز می‌گویند.
ویژگی کابل تخت
کابل فلت انواع مختلفی دارد و از نظر اندازه به دسته‌های مختلف چند رشته‌ای تقسیم می‌شود. کابل تخت آسانسور 24 رشته یا 20 رشته است. کابل‌های کوچکتر معمولاً برای کاهش هزینه‌ها استفاده می‌شوند، اما به هیچ وجه استاندارد نیستند. ساختار کابل فلت شامل هادی از جنس مس نرم شده و عایق PVC است. شکل هندسی کابل تخت باعث پایداری بیشتر کابل می‌شود که این مهم منجر به پایداری بیشتر جریان الکتریکی خواهد شد. از طرفی سطح مقطع کابل تخت بیشتر است و این باعث می‌شود که گرما را به نحو بهتری انتقال دهد. بنابراین این کابل سطح بیشتری برای جریان گرما ایجاد می‌کند. رشته‌های کابل در این سیم‌ها به شکل موازی هستند و بالای سیم با PVC، ترموپلاستیک روی TPR یا لاستیک پوشانده شده است. کابل فلت در سایزهای زیر عرضه می‌شوند:
- 2×0.5
- 2×0.75
- 4×1.5
- 4×2.5
- 4×4
- 6×4
- 4×10
- 4×16
- 1.5×8
- 2.5×8
- 1.5×12
- 12×2 .5
- 16×1.5
- 24×0.75
مزایای کابل تخت
کابل‌های تخت نسبت به کابل‌های گرد مزایایی دارند که باعث می‌شوند تکنسین‌ها استفاده از آنها را در بسیاری از موارد به کابل‌های گرد ترجیح دهند. اولین مزیت کابل‌های فلت این است که به دلیل طراحی مسطح و مستطیلی، تمامی هادی‌های به کار رفته در کابل را به راحتی می‌توان شناسایی کرد و حتی اتصال و کنترل آنها چندان سخت نخواهد بود. مزیت بعدی این کابل‌ها این است که صاف بودن آنها به شما این امکان را می‌دهد که تعداد زیادی کابل را بدون اتلاف فضای زیاد روی هم قرار دهید و به راحتی از آنها استفاده کنید. مزیت سوم این است که به دلیل ضخامت کمتر نسبت به کابل‌های گرد، کابل‌های تخت انعطاف پذیری بیشتری دارند. مزیت دیگر کابل فلت در شکل هندسی منظم آن نهفته است. فاصله بین هادی‌ها در کابل فلت ثابت است و شکل هندسی منظم آن کیفیت الکتریکی ثابتی ایجاد می‌کند. مساحت بیشتر کابل فلت نسبت به کابل گرد باعث می‌شود که انتقال حرارت در آن آسان‌تر و سریعتر شود، در نتیجه سطح دما در این کابل‌ها کمتر است که امکان انتقال جریان الکتریکی بیشتری را فراهم می‌کند. مزیت دیگر کابل‌های فلت نسبت به کابل‌های گرد این است که در این کابل‌ها امکان ایجاد اتصالات متراکم با سهولت بیشتری وجود دارد.
انواع کابل تخت
کابل‌های فلت از نظر سطح مقطع و تعداد رشته‌های موجود در انواع مختلفی تولید و به بازار عرضه می‌شوند و دارای استحکام و انعطاف پذیری متفاوتی هستند. از انواع کابل فلت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
کابل تخت آسانسور
این کابل در واقع رابط بین اتاق کنترل آسانسور و کابین است. این کابل‌ها در مقایسه با سایر کابل‌های فلت مقاومت بسیار بالا و طول عمر بالایی دارند. جنس پوشش این کابل از لاستیک PVC مقاوم و جنس داخلی آن از مس نرم است. از دیگر ویژگی‌های این کابل می‌توان به انعطاف پذیری، مقاومت در برابر آتش، مقاومت در برابر اصطکاک و سایش، قابلیت انتقال سریع اطلاعات از داشبورد به کابین و سایر موارد اشاره کرد. کابل تخت آسانسور اغلب از کابل‌های 20 رشته‌ای یا 24 رشته‌ای انتخاب می‌شود. اگر از کابل‌هایی با رشته‌های کمتر استفاده شود، در حین کار آسانسور امکان گره خوردن وجود دارد.
کابل تخت افشان
کابل فلت افشان در انواع مختلفی مانند کابل فشار ضعیف، کابل کنترل، کابل کولر برق و غیره تولید می‌شود. این کابل‌ها از کنار هم قرار دادن یک تا پنج رشته ایجاد می‌شوند و انعطاف پذیری بسیار بالایی دارند و در مکان‌هایی که نیاز به انعطاف پذیری زیادی دارند استفاده می شود. برای عایق کاری این کابل‌ها از پلی وینیل کلراید استفاده می‌شود. از دیگر مزایای خرید کابل برق افشان می‌توان به وزن کم، اشغال فضای کمتر و استحکام بسیار بالا اشاره کرد. نسبت سطح به حجم کابل دمیده شده بیشتر از کابل گرد است که به انتقال حرارت بیشتر به بیرون کابل کمک می‌کند. از آنجایی که میزان جریان این کابل‌ها با یکدیگر متفاوت است باید در هنگام خرید به ولتاژ آنها نیز توجه کنید. ولتاژ این کابل‌ها معمولاً 450 ولت است. کابل‌های تخت افشان در عمق 300 متری قابل استفاده است.
کابل تخت شبکه
اگر بخواهیم داده‌ها را از یک سیستم به سیستم دیگر انتقال دهیم؛ از کابل شبکه تخت استفاده خواهیم کرد. می‌توان گفت کابل شبکه نقش واسطه بین سیستم‌ها را ایفا می‌کند و قابلیت انتقال جریان ولتاژ الکتریکی را دارد. این نوع کابل به صورت کواکسیال یا فیبر نوری تولید می‌شود. کابل کواکسیال امروزه کمتر مورد استفاده قرار میگیرد زیرا انعطاف پذیری ندارد. کابل فیبر نوری به دلیل قیمت بالا خیلی کاربرد ندارد، بنابراین بهترین گزینه می‌تواند استفاده از دو کابل شبکه جفت تابیده باشد. کابل شبکه براساس سرعت و پهنای باند و خصوصیات الکترونیکی در انواع مختلفی دسته بندی می‌شود. به هر نوع این کابل‌ها cat می‌گویند. در مجموع شش نوع یا 6cat از این کابل وجود دارند که هر کدام دارای ویژگی‌ها مخصوص به خود هستند. آخرین نوع کابل شبکه که نوع هفتم است، بیشترین سرعت را در انتقال داده و پهنای باند دارد.
کابل جرثقیل تخت
کابل تخت جرثقیل بیشتر در ساخت ماشین آلات استفاده می‌شود و هدف اصلی آن انتقال نیروی کششی در جرثقیل‌هایی است که اجسام سنگین را بلند می‌کنند. این نوع کابل نیز یکی از پرکاربردترین کابل‌ها برای تامین برق جرثقیل و انتقال سیگنال است و در اندازه‌های مختلف در بازار موجود است. از دیگر ویژگی‌های کابل فلت جرثقیل می‌توان به این اشاره کرد که باید مقاومت و تحمل بالایی در برابر حرارت و فشار داشته باشند و عایق خوبی داشته باشند زیرا در حمل و نقل وسایل مختلف توسط جرثقیل گرما و فشار زیادی تولید می‌شود. در صورتی که کابل فلت جرثقیل توسط کارخانه‌ای مطمئن و با کیفیت تولید شود؛ در هر جهت دلخواه باز و بسته می‌شود و در هنگام باز و بسته شدن هیچ گونه نقص فنی ایجاد نمی‌کند.
کاربرد کابل تخت
کابل فلت افشان از نظر ساختار ظاهری یکی از دو نوع کابل افشان است که نحوه قرارگیری سیم‌ها در آن به صورت تخت و در کنار یکدیگر خواهد بود. کابل افشان مجموعه‌ای از سیم‌های مسی آنیل یا غیر آنیل شده است که با عایق معمولاً پلاستیکی ساخته می‌شوند. از آنجایی که سیم‌ها به صورت لایه‌ای و موازی با یکدیگر قرار می‌گیرند، هیچ لایه اضافی بین آنها وجود ندارد که باعث تشکیل سیم یکنواخت می‌شود. کابل فلت به دلیل ظرفیت بالاتر، وزن سبک و صرفه جویی در فضا به عنوان یکی از گزینه‌های ثابت برای استفاده در مصارف صنعتی شناخته می‌شود.
کابل‌های تخت به گونه‌ای طراحی شده‌اند که همه هادی‌ها نیروی کششی یکسانی را تحمل کنند. پس اگر نمی‌توانید از کابل گرد استفاده کنید، باید به خرید کابل تخت فکر کنید. از کاربرد کابل تخت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- جابجایی کابل در تجهیزات
- جابجایی کابل ماشین آلات صنعتی
- کابل جرثقیل و بالابرها
- کابل کنترل آسانسور
- سیستم های نوار نقاله
کلام آخر
در دنیای امروز کابل‌های متفاوتی در صنایع مختلف مورد استفاده قرار میگیرد که هر کدام اسامی، کاربردها و ویژگی‌های خاصی دارند. می‌توان گفت کابل‌ها به دو گروه کابل‌های فلت و کابل‌های گرد طبقه بندی می‌شوند. میزان نویز یا تداخل الکترومغناطیسی کابل‌های تخت به دلیل مقایسه با کابل‌های گرد کمتر است. کابل‌های فلت ایمنی بالاتری دارند و از آنجایی که کارایی خوبی دارند؛ می‌توان گفت جایگزین مناسبی برای کابل‌های گرد هستند. با توجه به ویژگی‌های این نوع کابل، تقاضا برای کابل‌های تخت در بازار بیشتر است. از آنجایی که کابل فلت کاربردهای زیادی دارد، بسیاری از شرکت‌ها کابل تخت را تولید می‌کنند. برای خرید کابل تخت باکیفیت بهتر است به سراغ محصولات آلیس صنعت بروید.
